މި ޒަމާނުގައި ސައިންސް އަދި ޓެކްނޮލޮޖީ ދުވެލިހަލު ނުވާހާ ސްޕީޑްގައި ކުރިއަރަމުންދާއިރު، ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އާއި ސިއްހީ ޓެކް (ހެލްތު ޓެކް) އަކީ އިންސާނުންގެ ދިރިއުޅުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްދީފައިވާ ދެ ދާއިރާއެވެ. މި ދެ ދާއިރާ ގުޅިގެން ސިއްހީ ދާއިރާއަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް މިކަމުން ލިބޭނެ ފައިދާތަކަށް އަލިއަޅުވާލަމާ.

ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އަކީ ކޮބާ؟

ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އަކީ ދިރޭ އެއްޗެހި ނުވަތަ ސެލްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އުފެއްދުންތައް އުފެއްދުމާއި، މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ޓެކްނޮލޮޖީއެކެވެ. މިގޮތުން ބޭސް އުފެއްދުމާއި، ކާބޯތަކެތީގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރުމާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް އިތުރުކުރުމަށް ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރެއެވެ.

ސިއްހީ ޓެކްނޮލޮޖީ (ހެލްތު ޓެކް) އަކީ ކޮބާ؟

ސިއްހީ ޓެކްނޮލޮޖީ އަކީ ސިއްހީ ދާއިރާ ރަނގަޅުކުރުމަށް އީޖާދުކުރާ އާ ޓެކްނޮލޮޖީތަކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ބަލިތައް ދެނެގަތުމަށް ބޭނުންކުރާ އާލާތްތަކާއި، ބަލިމީހުންނަށް ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ ޓެކްނޮލޮޖީތަކާއި، އަދި ސިއްހީ މައުލޫމާތު ބެލެހެއްޓުމަށް ބޭނުންކުރާ ސޮފްޓްވެއަރ ހިމެނެއެވެ.

ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އާއި ސިއްހީ ޓެކްގެ އެހީގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭނެ ފައިދާތައް:

• ބަލިތައް ދެނެގަތުން އަވަސްކުރުން: ޖެނެޓިކް ޓެސްޓިން އަދި މޮލިކިއުލާ ޑައިގްނޮސްޓިކްސް ބޭނުންކޮށްގެން ބަލިތައް ކުރީ މަރުހަލާގައި ދެނެގަނެ، ފަރުވާ ފެށޭނެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން ބަލިތައް އިތުރަށް ނުރައްކާވުމުގެ ކުރިން ފަރުވާ ދެވޭނެއެވެ.
• ފަރުވާގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރުން: ޓެލެމެޑިސިން އަދި ޑިޖިޓަލް ހެލްތު ޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުންކޮށްގެން ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތިބޭ މީހުންނަށްވެސް ފަރުވާ ލިބޭނެ މަގު ފަހިވެގެންދާނެއެވެ. އަދި އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސް (އޭއައި) ބޭނުންކޮށްގެން ޑޮކްޓަރުންނަށް ބަލި ދެނެގަތުމުގަޔާއި ފަރުވާ ދިނުމުގައި އެހީތެރިވެދެވޭނެއެވެ.
• އާއްމު ސިއްހަތު ރަނގަޅުކުރުން: ވެކްސިން އުފެއްދުމާއި، ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް ބޭނުންވާ އާލާތްތައް އުފެއްދުމަށް ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރެވޭނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ސާފު ބޯފެން ލިބުން ފަދަ ކަންކަމަށްވެސް ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެހީ ލިބިގެންދާނެއެވެ.
• އިޤްތިޞާދީ ކުރިއެރުން: ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އަދި ހެލްތު ޓެކްގެ ދާއިރާއިން އުފެއްދުންތައް އުފައްދައި އެކްސްޕޯޓްކޮށްގެން ރާއްޖެއަށް އާމްދަނީ ހޯދިދާނެއެވެ. އަދި މި ދާއިރާއިން އިންވެސްޓްމަންޓްތައް އިތުރުކޮށް، ވަޒީފާތައް އުފެއްދިދާނެއެވެ.

އެންމެ ފަހުގެ ޓްރެންޑްތައް:

• ކަސްޓަމައިޒްޑް ބޭސް (Personalized Medicine): ކޮންމެ މީހެއްގެ ޖެނެޓިކްސްއަށް ބަލާފައި އެމީހަކަށް އެކަށީގެންވާ ބޭސް އުފެއްދުން.
• އޭއައި އިން ހެލްތުކެއަރ: އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސް ބޭނުންކޮށްގެން ބަލި ދެނެގަތުމާއި ފަރުވާ ދިނުމުގެ ކަންކަން ރަނގަޅުކުރުން.
• ވެއަރަބަލް ޑިވައިސްތައް: ހާޓް ރޭޓް، ނިދި، އަދި އެކްޓިވިޓީ ލެވެލް ފަދަ މައުލޫމާތު މޮނިޓަރކުރާ ޑިވައިސްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އަމިއްލަ ސިއްހަތަށް ސަމާލުވުން.
• ޖީން އެޑިޓިންގް (Gene Editing): ޖެނެޓިކް ބަލިތަކަށް ފަރުވާކުރުމަށް ޖީންތައް ބަދަލުކުރުން.

ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ އާއި ސިއްހީ ޓެކް އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ދާއިރާއަށް އިންޤިލާބެއް ގެނެވޭނެ ދެ ދާއިރާއެވެ. މި ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށް، ތަމްރީން ދީ، އަދި އެކަށީގެންވާ ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލައިގެން، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ސިއްހީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދިދާނެއެވެ.